سیستم‌های کامپیوتری از قطعات و اجزای مختلفی درست شدن که هر کدوم از اون‌ها یه کار به خصوص رو انجام میدن. یکی از قطعات اصلی هر سیستم کامپیوتری، پاور یا منبع تغذیه کامپیوتره که کار تامین برق قطعات داخل کیس را انجام میده. بنابراین می‌تونیم بگیم که وجود Power در سلامت و کارایی سیستم نقش اصلی و اساسی رو ایفا می‌کنه. در نتیجه انتخاب یک پاور خوب برای کامپیوتر از اهمیت بسیار بالایی برخورداره و در صورتی که بتونی یه پاور خوب برای سیستمت تهیه کنی، می‌تونی تاثیر مستقیمی روی عملکرد و استحکام سیستمت بگذاری.

باید این نکته رو بهتون بگم که قیمتی که برای عرضه پاورهای مختلف در نظر گرفته شده با همدیگه متفاوته. به طور مثال قیمت پاور ۱۰۰۰ وات نسبت به قیمت پاور کامپیوتر ۵۰۰ وات به مراتب بیشتره. من می‌خوام تو این مقاله بهت کمک کنم تا نکات مهمی که در موقع خرید پاور باید بهشون دقت کنی رو باهاشون آشنا شی تا در نهایت بتونی یک منبع تغذیه خوب و با کیفیت برای سیستمت خریداری کنی، پس بزن بریم!!

نقش پاور در سیستم‌های کامپیوتری

پاور یا منبع تغذیه که نام انگلیسی آن Power Supply Unit  می‌باشد (به اختصار PSU) یه قطعه نسبتاً بزرگه که کابل‌های زیادی بهش متصل شدند. بر روی این قطعه دکمه ای برای خاموش روشن کردن وجود داره و یه کابل ورودی برق هم بهش متصل شده که این کابل مستقیماً به پریز برق وصل می‌شه و کار انتقال جریان الکتریکی به Power رو بر عهده داره. همونطور که قبلاً هم بهش اشاره کردم وظیفه اصلی منبع تغذیه تامین نیروی الکتریکی مورد نیاز برای کار کردن قطعات داخل کیس هست که این کارو با دریافت برق شهری AC  و تبدیل اون به برق قابل استفاده سیستم یا همون DC  انجام میده.

باید بهت این نکته رو بگم که اگه این قطعه در سیستم دچار مشکل بشه، به احتمال زیاد قطعات داخل کیستون هم با مشکل مواجه خواهند شد و احتمال سوختن اون‌ها وجود داره. در نتیجه بهتره در صورت مشاهده هرگونه مشکل در این قطعه در اسرع وقت برای رفع مشکل اقدام کنی تا سایر قطعات سیستمت دچار آسیب نشن. به خاطر نقش اصلی و اساسی که این قطعه در سیستم‌های کامپیوتری ایفا می‌کنه، بهتره در حین خرید اون یه تحقیق درست حسابی انجام بدی و پاوری که کارایی و کیفیت بالایی داره رو برای خرید انتخاب کنی. البته شاید ندونی که یه پاور خوب اصلاً چه ویژگی‌هایی داره و موقع خرید باید به چه نکاتی دقت کنی. پس با من در ادامه مقاله همراه باش تا بهت این نکات رو یاد بدم.

راهنمای خرید بهترین پاور کامپیوتر

کار اصلی منبع تغذیه ، دریافت برق شهری و تبدیل اون به برق قابل استفاده برای قطعات داخلی سیستم هست. در نتیجه باید توان مصرفی که هر کدوم از قطعات سیستمتون به اون احتیاج دارند رو بدونی تا به تناسب اون‌ها بتونی یه منبع تغذیه با توان مناسب رو خریداری کنی. در ادامه مهم‌ترین نکاتی که در حین خرید بهترین Power باید بهشون دقت کنی رو بهت یادآوری می‌کنم:

توجه به توان مورد نیاز سیستم در حین خرید پاور

اصلی‌ترین فاکتوری که در حین خرید منبع تغذیه کامپیوتر باید به اون توجه کنی، در نظر گرفتن میزان توان خروجی پاوره. برای نمایش توان خروجی پاور از واحد وات (W) استفاده می‌شه و هر پاور به تناسب توانی که داره، از قیمت مختلفی هم برخورداره. برای محاسبه قیمت Power به توان اون دقت می‌کنند. این موضوع به این معنیه که هرچی توان یه منبع تغذیه بالاتر باشه، قیمتی که براش در نظر گرفته می‌شه هم بالاتر میره. پس باید پاوری رو برای خرید انتخاب کنی که توانایی تامین توان مورد نیاز قطعات داخل سیستم را دارا باشه.

به طور مثال اگه مجموع توان مصرفی کل قطعات داخلی سیستمت معادل ۳۷۰ واته، توصیه من بهت اینه که پاور ۵۰۰ یا ۶۰۰ واتی رو برای خرید انتخاب کنی. در کل توان پاورت یکم باید از مجموعه توان مصرفی قطعات سیستمت بیشتر باشه تا اگه در آینده یکی از اجزای سیستمت رو ارتقا دادی، با مشکل مواجه نشی و بتونی از همین پاوری که داری استفاده کنی. راه‌های مختلفی برای محاسبه توان مورد نیاز سیستم وجود داره. مثلاً یه سری وب سایت‌ها هستند که بهت امکاناتی برای محاسبه توان سیستم رو میدن.

توجه به کانکتورهای موجود بر روی منبع تغذیه

پاورها با تبدیل برق AC  به DC  اقدام به تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز قطعات کامپیوتر می‌کنند. این قطعه برای اینکه بتونه انرژی مورد نیاز قطعات مختلف سیستم رو تامین کنه، از دو طریق مستقیم و غیر مستقیم عمل می‌کنه. در روش مستقیم از یه کابل  برای انتقال انرژی الکتریکی به قطعه استفاده می‌شه. در روش غیر مستقیم هم این کار از طریق مادربرد انجام می‌شه. به همین خاطر حتماً باید قبل از خرید منبع تغذیه، اتصالات و کانکتورهایی که قطعات درون کیس نیاز دارند رو چک کنی و پاوری که تعداد سوکت‌ها و کانکتورهاش مطابق با نیازت هست رو خریداری کنی.

بررسی سوکت های موجود بر روی Power

در این بخش سوکت های مختلف پاور رو بهتون معرفی میکنم.

سوکت برق اتصال به مادربرد

از بین کلیه سوکت‌هایی که روی منبع تغذیه وجود داره، سوکت برق اتصال به مادربرد بزرگترین سوکت محسوب میشه که ۲۰ یا ۲۴ پین داره. دلیل متفاوت بودن تعداد پین‌های این سوکت اینه که یه سری مادربردها سوکتشون ۲۰ پینه و یه سری دیگه سوکتشون ۲۴ پینه و خب باید Power مناسب با هر کدوم از این مادربردها تولید و در اختیار مصرف کنندگان قرار بگیره. یه سری پاورها هم هستند که یه سوکت ۲۰ پین و یه سوکت ۴ پین مجزا دارند که برای اتصال به مادربرد از اون‌ها استفاده می‌کنند. در حال حاضر اکثر مادربرد ها از سوکت ۲۴ پین استفاده می کنند.

سوکت برق سی پی یو

یک کانکتور مهم دیگه که تو منبع تغذیه وجود داره، کانکتورهای ۸ پین یا ۴+۴ پین هستند که از اون‌ها واسه تامین انرژی مورد نیاز سی‌پی‌یو استفاده می‌شه. یه سری از سی‌پی‌یوها به کانکتور ۴ پین و یه سری دیگه‌شون به کانکتور ۸ پین نیاز دارند. در نتیجه طراحی این کانکتور به صورت دو کانکتور ۴ پین مجزا انجام شده تا بشه ازشون هم برای سی‌پی‌یوهای ۴ پین و هم برای سی‌پی‌یو‌های ۸ پین استفاده کرد.

سوکت برق کارت‌ گرافیک

یه سری از کارت‌های گرافیک هستند که نیاز به یه کانکتور برق جدا دارند. برای اتصال این کارت‌های گرافیک به پاور معمولاً از سوکت‌های 6 یا 6+2 پین استفاده می‌شه. البته می‌تونی از یک کانکتور هشت پین هم برای اتصال این کارت‌ها به پاور استفاده کنی.

کانکتورهای SATA

کانکتورهای SATA  دسته بعدی از سوکت‌هایی که توی Power وجود دارند هستند که ازشون واسه وصل کردن هارد درایو SSD ‌های دارای پورت ساتا به منبع تغذیه استفاده می‌شه.

کانکتورهای Molex  

این کانکتورها هم برای وصل کردن قطعاتی مثل هارد دیسک، درایو نوری، فن و غیره به Power مورد استفاده قرار می‌گیرند. بعضی از افراد نیاز به استفاده از تعداد فن زیاد درون کیس دارند. این افراد حتماً باید تعداد کانکتورهای مولکس موجود روی پاور مورد نظرشون وجود داره رو چک کنند و پاوری که تعداد کانکتورهای مولکسش با تعداد مد نظر اونها تطابق داره رو برای خرید انتخاب کنند.

توجه به بهره‌وری پاور و دارا بودن استاندارد 80Plus

برندهای مختلفی در جهان به کار تولید منبع تغذیه مشغول هستن و برای اینکه بتونن میزان کارایی این قطعه رو نشون بدن، از گواهینامه 80Plus  استفاده می‌کنن. بر مبنای این گواهینامه میزان راندمان کاری پاور در فشار‌های کاری مختلف سنجیده می‌شه. بالا بودن راندمان کاری در Power باعث پایین آمدن میزان هدر رفت انرژی در اون میشه و این موضوع نهایتاً به تولید گرمای کمتر در پاور منجر خواهد شد. پس کار خنک کردن پاور هم راحت‌تر انجام می‌شه و کلاً دمای پاور به اون صورت بالا نمیره و این موضوع منجر به پایین اومدن دمای داخل کیس می‌شه. مثلاً اگه شما یه پاور که در رده استاندارد نقره‌ای 80plus قرار گرفته رو برای خرید انتخاب کنی، اون پاور تو پیک مصرف حدود ۸۵ از انرژی که دریافت می‌کنه رو به تبدیل می‌کنه و تنها ۱۵ درصد از این انرژی رو هدر میده.

میزان هدر رفت انرژی در پاورهایی که در رده‌های پایین‌تر قرار گرفتن، به مراتب بیشتر خواهد بود. برای محاسبه توان مورد نیاز برای سیستم، این توان رو در حالت پیک مصرف محاسبه می‌کنیم. در نتیجه وقتی می‌خواهیم راندمان کاری یه منبع تغذیه رو محاسبه کنیم هم باید این اعداد رو در زمان پیک مصرف محاسبه کنیم تا در نهایت اعداد به دست اومده نتایج دقیق و درستی رو به ما نشون بده.

دسته‌بندی پاورها در استاندارد 80Plus

در استاندارد 80Plus برای دسته‌بندی پاورها اونا رو تو ۶ تا رده‌بندی مختلف قرار میدن که این رده‌بندی‌ها شامل موارد زیر میشه:

1. 80Plus
2. Bronze
3. Silver
4. Gold
5. Platinium
6. Titanium

در مجموع هرچه منبع تغذیه بتونه رده بالاتری رو کسب کنه، در نتیجه راندمان کاری Power بالاتره و میزان هدر رفت انرژی در اون پایین خواهد بود. این موضوع در خصوص پاورهای رده پایین درست برعکسه. متاسفانه اغلب پاورهایی که در بازار ایران وجود دارن، در رده‌بندی های Silver،Bronze و Goldقرار دارند و تعداد پاورهایی که در رده Platinium و Titanium  قرار داره خیلی کمتره. این موضوع باعث شده که پاورهای Platinium و Titanium در ایران از قیمت خیلی بالایی برخوردار باشند.

توجه به ماژولار یا غیر ماژولار بودن منبع تغذیه در حین خرید

اگه یه سر به سایت‌های فروش Power بزنی متوجه میشی که در کنار یه سری پاورها عبارت ماژولار و در کنار برخی دیگه عبارت غیر ماژولار نوشته شده. شاید فکر کنی این عبارات مربوط به یه ویژگی خیلی تخصصی و خاص در رابطه با پاور میشن. ولی در اصل این واژه به نوع کابل کشی و پیکربندی کابل‌ها در پاور مربوط میشه. از نظر کابل کشی سه نوع پاور غیر ماژولار، نیمه مازولار و ماژولار داریم که از بین این سه مدل منبع تغذیه، پاورهای غیر ماژولار از قیمت پایینتری برخوردارند و در تنوع بسیار بالایی تولید و به بازار عرضه شدند. این پاورها از یه سری کابل لحیم شده به بدنه به وجود اومدن و میشه گفت پرفروش‌ترین پاورهای موجود در بازار همین پاورهای غیر ماژولار هستند.

پاورهای نیمه ماژولار و ماژولار به خاطر اینکه به کاربرا امکان مدیریت تعداد کابل‌ها رو میدن گزینه‌های مناسب‌تری برای خرید هستند. اما چون قیمتشون بیشتره، همه افراد توان خرید اون‌ها رو ندارند. استفاده از پاورهای نیمه ماژولار و ماژولار باعث میشه که داخل کیسون زیباتر بشه و کیس از حالت شلوغی و در هم بودن در بیاد. توصیه من بهت اینه که اگر بودجه کافی در اختیار داری به جای خرید پاورهای غیر ماژولار، پاورهای ماژولار رو برای خرید انتخاب کنی.

انواع منبع تغذیه از نظر کابل کشی

در مجموع پاورهای موجود در بازار از نظر کابل کشی به سه نوع مختلف تقسیم بندی میشن که این سه نوع شامل موارد زیر میشه:

1. غیرماژولار: پاورهای غیر ماژولار از پیکربندی کابل ثابت برخورد دارند و به هیچ عنوان نمی‌تونی تعداد کابل‌های موجود در این پاورها رو کم یا زیاد کنی.
2. نیمه ماژولار: منبع تغذیه های نیمه ماژولار فقط دارای کابل‌های برق اصلی مثل کانکتور مادربرد و سی پی یو روی خودشون هستند. بقیه کابل‌ها رو هم به دلخواه می‌تونی بهش اضافه کنی.
3. ماژولار: پاورهای ماژولار بدون هیچ نوع کابلی به بازار عرضه میشن و همه کابل‌هایی که بهش نیاز داری رو باید به صورت دستی به این Power ها اضافه کنی.

توجه به تک یا چند رله ای بودن پاور در حین خرید

پاورها برای اینکه بتونن کار انتقال برق بین قطعات داخلی کیس رو انجام بدن، از ۱ تا چند ریل 12V+  استفاده می‌کنند. تعداد رله های هر Power در قسمت مشخصات منبع تغذیه ذکر شده و شرکت سازنده این محصولات یه لیست از پاورهای مختلف به همراه مشخصات کامل اون‌ها در وب سایتش قرار داده و برای اطلاع از این موضوع می‌تونی به وب سایت شرکت تولید کننده پاور مراجعه کنی. در پاورهای تک رله ای کل توان منبع تغذیه روی همه خروجی‌ها در دسترسه. این در حالیه که در پاورهای چند رله ای این توان روی چند تا رله 12V+  تقسیم شده.

برای دریافت راهنمایی بیشتر درباره نحوه انتخاب پاور با فرم فاکتور مناسب کیست میتونی با کارشناسان رایانه کمک با استفاده از تلفن های ثابت : 9099071540 و شماره: 0217129 برای ارتباط از طریق موبایل تماس بگیری تا به جواب سوالاتت برسی.

توجه به برند تولید کننده منبع تغذیه کامپیوتر

به جرات می‌تونم بهت بگم که توجه به برند تولید کننده منبع تغذیه جزو اصلی‌ترین نکاتیه که در حین خرید این محصول حتماً باید بهش توجه کنی. برندهای مختلفی در ایران و جهان به کار تولید این محصول مشغول هستند. پس باید خرید خودت را از بین برندهایی که معتبرتر هستند انجام بدی تا خیالت از بابت کیفیت پاوری که تهیه می‌کنی راحت باشه. از اونجایی که Power با اجزای اساسی سیستم مثل سی پی یو و کارت گرافیک در ارتباطه، در صورت به وجود آمدن مشکل در منبع تغذیه و یا نامناسب بودن کیفیت اون احتمال آسیب دیدن اجزای داخلی سیستم بالا میره.

پس باید حتماً خرید این محصول را از برندهای خوب انجام بدی، حتی اگه انجام این کار به بهای پرداخت هزینه بیشتر برات تموم بشه. از جمله برندهای برتر ایرانی تولید کننده منبع تغذیه می‌تونیم به برندهایی مثل گرین (Green) و تسکو (TSCO)اشاره کنیم. از بین برندهای خارجی تولید کننده منبع تغذیه هم برندهایی مثل کولر مستر، سادیتا (SADATA)، ایسوس، گیگابایت، هترون و تراست گزینه‌های مناسبی برای خرید محسوب میشن.