آموزش تعمیر پاور – قسمت دوم

در قسمت اول با بسیاری از قطعات پاور و بروز مشکل برای هریک از این قطعات آشنا شدید و آموختید که چطور مشکلاتی که برای قطعات پاور به وجود می آید را تشخیص دهید و آن را تعمیر کنید.

در این قسمت با دیگر قطعات پاور آشنا خواهید شد پس با گروه فنی رایانه کمک همراه باشید تا شما را در تعمیر پاور خود در منزل راهنمایی کند.

مقاومت NTC

یکی دیگر از قطعات پاور ، مقاومت NTC است که خیلی شبیه به خازن عدسی بزرگ است. وظیفه NTC عبور دادن جریان برق از خودش است اما زمانی که دما بالا باشد مقاومت آن کاهش پیدا میکند و جریان بیشتری از آن عبور میکند و برعکس زمانی که دما کاهش پیدا میکند جریان کمتری را از خود عبور میدهد. این مقاومت ها خیلی سریع میسوزند برای تست آن ها باید مقاومت NTC را از مدار خارج کنید، دوپایه آن را به پراب ها ی مولتی متر وصل کنید و بر روی رنج مقومت قرار دهید، ذر این حالت باید یک مقدار مشخص از مقومت را نشان دهد ، در همان حالت به مقاومت گرما دهید، با این کار مقدار مقاومت کم میشود.

مقاومت های NTC به صورت سری قرار میگیرند.

ترانسفورماتور های کاهش دهنده

ترانسفورماتور های کاهش دهنده از دیگر بخش های پاور هستند. در مدار 3 عدد ترانسفورماتور کوچک در بین بخش گرم و سرد پاور قرار دارد. این ترانس ها جریان متناوب خروجی از ماسفت ها را میگیرند و به 12، 5 و 3 ولت لازم برای خروجی تبدیل میکنند. در واقعا برق ورودی بعد از اینکه از دیود ها و خازن ها گذشت وارد ماسفت ها میشود تا فرکانس آن حدودا به 400 هرتز برسد که برای راه اندازی ترانس ها مناسب است . در صد سوختن این ترانس ها خیلی کم است، ولی اگر بسوزند یا بوی بد خود میدهد ، یا سیاه میشوند، یا صدا تولید میکنند و یا حالت دیگری هم وجود دارد که مشکلی ظاهر به وجود نمی آید که باید در این صورت آن ها را تست کرد . برای تست ترانس ها را از مدار خارج میکنیم . با اسیلوسکوپ تستشان میکنیم.

IC

بخش IC اهمیت ویژه ای دارد، در مدار دو عدد IC وجود دارد اولین IC یک جریان متناوب ایجاد میکند ک بعد از یک سو سازی و تقویت با استفاده از آن ماسفت های بخش گرم یا ابتدایی پاور راه اندازی میشوند. اگر ولتاژی وارد پایه های ماسفت ها نشود مشکل یا از دیود است یا خازن بین ماسفت ها و آن IC و یا حتی از خوده IC باشد. زمانی که سیم های سبز و مشکی را به هم متصل میکنید ولی پاور روشن نمیشود فقط هیت سینک اولی کمی گرم میشود به احتمال خیلی زیاد مشکل از IC نیست.

IC دوم بیشتر کار مقایسه ای انجام میدهد، یعنی برق ورودی شهر را با برق خروجی از پاور مقایسه میکند. اگر اختلاف بین آن ها درست نباشد  یا در خروجی اتصالی به وجود آید ، IC دوم پاور را خاموش میکند.

اپتوکوپلر

اپتوکوپلر یکی دیگر از قطعات پاور است که دو بخش را بدون اینکه اتصال فیزیکی بین هم برقرار کنند به یک دیگر وصل میکنند . خود اپتوکوپلر از دو قطعه دیود LED و ترانزیستور NPN ساخته شده است که زمانی که جریان به ذو پایه ی LED میرسد روشن میشود حال نور هم به ترانزیستور میرسد و ترانزیستور هم جریان عبور میدهد.

در تصویر پایین نشان داده میشود که زمانی که دیود روشن شود جریان بین دو پایه 3 و 4 برقرار میشود.

این مدار یکی از بهترین و ساده ترین راه ها برای تست این قطعه است .

مقاومت های R1 و R3 و R4 همگی 330 اهم
مقاومت R2 مقدارش 1 کیلو اهم
دیود D1 باید 1N4001NP باشه، البته اگه مدل مشابه هم استفاده کنید هیچ مشکلی پیش نمیاد مثلا می تونید 1N4007 استفاده کنید
ترانزیستور Q1 هم 2N3904 NPN هست اما میتونید از مدل های مشابه استفاده کنید
دیود های LED هم هرجور که دلتون خواست انتخاب کنید
یه پایه آی سی واسه نگه داشتن اپتوکوپلر لازمه که تعداد پایه هاش نباید کمتر از 4 تا باشه، بیشتر بود مشکلی نیست، از بقیه پایه ها استفاده نمی کنیم.

مدار به این صورت کار میکند که ابتدا شما باید اپتوکوپلر را بر روی پایه IC قرار دهید.  طوری که پایه شمار ه 1 آن به سمت کلید تست ( SW2) باشد یعنی رو به پایین باشد. برق 9 ولت به ورودی مدار وصل کنید و بعد کلید ورودی (SW1) را روی حالت روشن قرار دهید حال باید LED سبز روی آن بماند ، کلید تست ( SW2) را فسار دهید اگر اپتوکوپر سالم باشد ، دیود قرمز روشن میشود اما اگر خراب باشد روشن نمیشود.

بعضی از پاور ها صدای سوت ایجاد میکنند که در بیشتر مواقع مشکل در مورد نشتی خازن است . بعضی از خازن ها با اینکه از نظر شکل ظاهری سالم به نظر می آیند اما نشتی دارند و بصدای سوت مانندی که از خودشان تولید میکنند. برای حل این مشکل پاور را باید باز کنید و بعد روشن کنید حال نگاه کنید و خازنی که صدای سوت ایجاد میکند را عوض کنید.

برای بسیاری از کاربران این سوال به وجود می آید که آیا وصل کردن 4 پین اضافی کنار کابل 20 پین ضروری است؟

در بیشتر مواقع مادربرد ها را طوری طراحی میکنند که جریان ورودی را تقسیم کنند تا جریان بهتر پخش شود برای همین است که به جای استفاده از سوکت های 20 پین از 24 پین استفاده می کنند . تمام ولتاژ های پاور (12،5 و 3.3) به همراه کابل مشکی در این سوت وجود دارند پس ولتاژ ها به صورت جداگانه وارد مادربرد میشوند. اگر 4 پین اضافی برای مادر برد وصل نکنید مشکلی به وجود نمی آید مادربرد بدون آن هم تصویر را نشان می دهد . ولی به گفته برخی از دوستان وصل نکردن این 4 پین اضافی راندمان مادربرد را پایین می آورد و باعث میشود که در فشار کاری بالا ریست شود.

یکی دیگر از مشکلات رایج پاور ها ، افزایش واتاژ استند بای 5VSB یا همان سیم بنفش است . برای رفع این مشکل کافی است خازن های 4.7 میکرو فاراد یا 10 میکرو فارادی که معمولا هم 50 ولت و نزدیک سیم بنفش و در بخش اول پاور است را حتی اگر از لحاظ ظاهری سالم به نظر می آیند را عوض کنید.